Staak voor Klimaat

Sta met De Kloosterbostuin vanaf 20 september elke vrijdag stil bij klimaat. Geen actie voor klimaat, maar staking voor klimaat.

Ons klimaat – van locaal tot globaal – heeft vooral last van een teveel aan energie die het niet kwijt kan.

Energie = Arbeid

In de natuurkunde, chemie en biologie betekent “energie” het vermogen tot het verrichten van arbeid, het verplaatsen van dingen. Daarom staan we stil, staken ons wild geraas voor een moment, om één dag per week met aandacht de overvloed van onze Kloosterbostuin te genieten en te delen met de passanten.

Skolstrejk för Klimatet

Het is natuurlijk geen toeval dat dit samenvalt met Greta Thunberg’s Skolstrejk för Klimatet (Schoolstaking voor Klimaat), die vanaf 20 september weer wereldwijd wordt opgepakt door jongeren. Zij staan stil bij hun toekomst in een wereld van onze klimaatnood.

Tuin Lunch

Pompoen: eetbare bloem

De Kloosterbostuin is daarom vanaf 20 september extra vroeg – tot extra laat – open. Al vanaf 9:00uur. Eigenlijk om lekker niks, of toch zo min mogelijk te doen. Met om 12:30uur een lunch gemaakt met de overvloed uit de tuin.

We staan stil bij wat het betekent om met minder energie, meer te genieten van het leven en de gastvrijheid van de planeet.

Snijbiet Soep

Voor 4 personen

  • 750 gr snijbiet
  • 1 grote ui
  • 1 l. groentebouillon
  • flinke scheut (koks)room of kokos creme
  • boter of olijfolie

Snipper de ui, was en snij de snijbiet bladeren.

Bak de gesnipperde ui in een wok. Voeg de snijbiet toe tot deze is geslonken en voeg dan de rest van de groente toe. Stoof de groente ca. 2 minuten en voeg de bouillon toe. Maak glad met de staafmixer, voeg een flinke scheut room toe, laat nog 1 minuutje koken en serveer.

Chocoladecake met courgette

1 courgette
140gr meel
60gr amandelmeel
40gr cacaopoeder
2tl bakpoeder
snufje zout
1tl kaneel
2 eieren
4el honing

Pureer de courgette. Meng de droge ingredienten in een kom. Meng in een andere kom de natte ingredienten en de courgette en voeg toe aan meelmengsel. Giet in een cakeblik met bakpapier en bak voor 40 minuten op 180 graden.

Klimaat Actie & Gastvrijheid

Vanaf vrijdag 20 september gaat De Kloosterbostuin wekelijks gastvrij onthaal bieden voor deelnemers aan Greta Thunberg’s Skolstrejk för Klimatet. Open voor scholieren, studenten en iedereen.

Kom het klimaat in actie beleven, elke vrijdagochtend vanaf 10uur. Lunch om 12:30u. Breng je eigen soepkom en lepel mee en iets lekkers om te delen bij de thee.

Er is geen belerend educatief programma, geen theater, geen muziek, geen “social media”. Je komt zoals je bent, vrijblijvend en deel in de gastvrijheid van natuur op dit unieke plekje aan de rand van de stad.

Social Media Vrij?

We houden De Kloosterbostuin graag vrij van commerciële partijen die jouw keuzes en beleving verkopen voor winst. Daarom doen wij ons best deze “social media platforms” buiten de poort te houden. We waarderen het zeer wanneer onze gasten de privacy van elkaar en van De Kloosterbostuin respecteren, zoals je dat mag verwachten van een plek voor natuurbeleving en reflectie. Het heeft niet voor niets als ondertitel: “Hermitage Sint Fransiscus in de Bossen” 😉

Eén Onderwerp

Klimaatnood – en hoe dat uit te leggen.

“Klimaat” is een verschijnsel dat zich buiten onze waarnemingshorizon afspeelt. Je kan het klimaat in een bepaald gebied op aarde herkennen in het landschap. Bijvoorbeeld aan gedrongen schrale bomen die allemaal in één richting buigen. Of aan duinen tot aan de horizon. Een dennenwoud of een eikenbos. Bevroren en besneeuwde landschappen in de zomer. Open water het hele jaar door of permanent zeeijs. Het zijn de effecten van weersverschijnselen over langere tijd, per definitie: een periode van 30 jaar.

Factoren die deze lange-termijn effecten veroorzaken zijn onder andere: de afstand tot de evenaar (breedtegraad) en de helling van de aardas ten opzichte van het vlak van de baan om de zon; de hoogte ten opzichte van zeeniveau; de afstand tot grote volumes met water en de temperatuur van dat water. Er zijn nog meer factoren, maar één springt er in het bijzonder uit sinds het begin van de industriële revolutie: de omvang en het gedrag van de mensenpopulatie.

De stand van de aardas, de hoogte van een locatie en de afstand tot water zijn factoren waar mensen (nog) heel weinig invloed op hebben.

Onze populatieomvang en ons gedrag is wél direct onze eigen domein en verantwoordelijkheid. Het effect van onze aanwezigheid op aarde is in de afgelopen 200+ jaren geëvolueerd van ruis op de lijn tot oorverdovend voorgrond lawaai.

Het grote verschil met de factoren die nu tot achtergrondruis zijn gereduceerd is dat wij zelf met de hand aan de uitknop zitten.

De uitdaging

Wat is het precies dat het effect van onze aanwezigheid zo verstorend maakt?

We hebben de afgelopen twee eeuwen heel veel energie en materialen uit de opslag gehaald en deze in omloop in de biosfeer gebracht. De overdaad aan materialen ervaren we als vervuiling van de biosfeer en uitputting van de bronnen ondergronds.

Energie is een verhaal apart. De overdaad aan energie in de biosfeer kunnen we onvoldoende kwijt en hoopt zich op in de atmosfeer en de thermische massa van de zee en het landoppervlak. Dat maakt het weer chaotisch en ondraaglijk voor de meeste organismen op aarde. Ons eigen belang daarbij is dat het ons eigen individuele voortbestaan, hier en nu bedreigt met onmiddelijk uitsterven. Niet alleen mussen vallen van het dak. Dat overkomt ook steeds meer mensen. Mensen sterven nu aan uitzonderlijke kou, droogte, stortvloed, orkaan, oververhitting etc. Niet zo maar een paar, hier en daar, maar duizenden slachtoffers per jaar. Miljoenen mensen zijn op de vlucht voor het slechte weer, dat alleen maar slechter aan het worden is.

De visualisatie, hierboven, van jaarlijkse gemiddelde temperatuursafwijkingen per land, laat duidelijk en ondubbelzinning zien wat de trend is: het is over de hele linie de afgelopen 30 jaar onherroepelijk heter geworden. Daarbij komt dat binnen elk jaar de verschillen tussen warmer en kouder alleen maar groter zijn geworden en dus het dagelijkse weer chaotischer en extremer.

Ons uitsterven is niet langer een ver van mijn bed show. “Het zal mijn tijd wel duren” is niet langer een realistische verwachting, tenzij u de gemiddelde levensverwachting van rond de 80 jaar al ruim gepasseerd bent.

Er is daarom nog slechts één punt op de agenda voor elke activiteit: hoe draagt dit bij aan de reductie van energieverbruik?

God heeft bij monde van paus Franciscus laten weten dat Zij -met terugwerkende kracht tot het begin van de industriële revolutie rond 1850, de noodtoestand heeft uitgeroepen over haar schepping.

Wat te doen?

Vooral: minder doen en meer genieten van het leven zoals het is.

Energie is beweging, actie. We hebben teveel energie in omloop gebracht. Stoppen met energie in omloop brengen is voor de hand liggend en kost de minste moeite, technisch gezien. Het is wel een enorme psychologische en sociale uitdaging voor de meeste mensen. Er is een machtige marketing machinerie van bedrijven en overheden die ons ervan bij voortduring indoctrineert dat meer doen, groei goed is voor ons. Daar is niet zo maar één twee drie aan te ontsnappen, psychologisch en sociaal-economisch gezien.

Het verruilen van de ene vorm van energie door een andere vorm van energie, klinkt niet alleen onlogisch maar is ook minder productief dan we ons laten wijsmaken… door de energie-industrie. Minder is beter. Anders is alleen meer van het zelfde.

Naast minder energie verbruiken hebben we ook nog een heleboel energie die te veel in omloop is weer op te bergen. Er staan daartoe twee mogelijkheden ter beschikking: opbergen in de aardkorst – waar het vandaan kwam; en laten ontsnappen in de ruimte.

Opbergen in de bodem

Veel energie die we hebben vrijgemaakt is in de vorm van chemische energie, biomassa, koolzuurgas en methaan. Die chemische stoffen kunnen worden gebonden aan andere stoffen om relatief niet-reactieve mineralen te vormen als kalksteen.

Even voor de duidelijkheid: geld speelt geen rol in onze relatie met de natuur, alleen tussen mensen onderling. De vraag: “Maar wat gaat dat ons kosten?” vindt haar antwoord niet is geld, maar in ons leven.

Afgeven aan de ruimte

De uitdaging in het afgeven van energie aan de ruimte is de isolerende werking van de atmosfeer. De gassen in de atmosfeer voorkomen dat de meeste golflengtes van energie worden vastgehouden. Er zijn een paar kleine vensters in het filterspectrum die energie direct in de ruimte uitstralen. Een van die piepkleine vensters is een specifiek stukje infrarood, rond de 28°C. Het is mogelijk – in experimenten aangetoond en historisch toegepast in koelpraktijken in woestijngebieden – om materialen toe te passen, bijvoorbeeld in woningen en andere gebouwen die overtollige energie omvormen tot die waarde van 28°C, welke dan direct naar de ruimte ontsnapt. Koeling overdag en ‘s nachts tussen 5 en 10°C boven de omgevingstemperatuur zijn waargenomen.

Dit zou met name effectief kunnen zijn in stedelijke omgevingen en verkeerswegen.

Microklimaten

In de natuur kennen we het verschijnsel van microklimaten. Klimaat dat afwijkt van het klimaat in de natuurlijke achtergrond voor die locatie. Planten en dieren kunnen door hun aanwezigheid en activiteit locaal het klimaat aanpassen. Bomen geven daarbij de ruimte aan andere organisen onder hun kruin om mee te genieten van een koeler, vochtiger en kalmer klimaat. Het niet kappen van bomen en het aanplanten van bomen op kale plekken is het meest effectieve wat we op dat gebied kunnen doen.

Ook hier geldt dat met name maatregelen in urbane omgevingen zoden aan de dijk zetten. Dus bomen planten op sportvelden (wedstrijdsport is zoiezo ongezond voor lichaam en geest), pleinen en braakliggende terreinen. Wegen en daken zo inrichten dat warmte rechtsreeks aan de ruimte wordt afgegeven.

In landelijke omgevingen moeten agrarische velden en graslanden beplant worden met fruit- en notenbomen. In de struik en kruidlaag kunnen andere producten gekweekt worden of kan vee grazen.

Urgent

Wacht niet to morgen. Sluit je laptop of mobieltje nu en ga een boom planten, niet voor de planeet maar gewoon voor je eigen overleven.

P.

Duizendknoop Recept

Gastauteur: Shobha Bhat – Design Academy Eindhoven, masters student Social Design

Japanese Knotweed is a ‘notorious’ species that arrived in Western Europe from Japan around 1829 as an innocent ornamental plant for the Kew Botanical Garden in England. It then wildly spread across Europe through human propagation, and later through railways and waterways.

It demands a lot of patience to be eradicated/exhausted over the years. Here is what you can do with it in the meanwhile!

Mid-April to May is the best time to eat these invaders. The new shoots are young and soft. Knotweed tastes like rhubarb when put in desserts and like leafy greens when put in savoury dishes.

Prepare: Clean and chop up the young shoots that are green. Cook them in boiling water for 2 min- utes and watch them turn olive green. After that, let them rest in water overnight as they release oxalic acid. It can now be used in multiple recipes for a boost of Vitamin C & A.

Pesto

  • 3 cups Japanese Knotweed
  • 1 clove garlic
  • 2/3 cup sunflower seeds
  • 1/3 cup olive oil
  • 1/2 cup cottage cheese Salt and pepper to taste

Blend all of them together! It can be used as a dip or with pasta.

Roti (flatbread)

  • 1 cup Japanese Knotweed
  • 2 cups whole wheat flour
  • 1 teaspoon salt
  • 3/4 cup warm water
  • 2 tablespoons olive oil

Combine all of them to form a soft dough and let it rest for one hour. Divide the dough into small portions. Roll each portion into circles. In a large skillet, cook breads over medium heat until lightly browned. Couple of minutes on each side. Eat it when its warm.

Opening Zadenbibliotheek

Op zaterdag 27 april wordt de Zadenbibliotheek van De Kloosterbostuin voor het eerst geopend. We organiseren dan een kennismakingsochtend voor bewoners, buren en andere gasten.

Zaden lenen

Je kan zaden lenen uit de zadenbibliotheek om zelf in je eigen tuin te zaaien. Aan het eind van het seizoen oogst je dan de zaden. Die lever je weer in bij de zadenbibliotheek. Op deze manier houden we de collectie levend en kunnen soorten zich aanpassen aan de locale omstandigheden, bijvoorbeeld voor biodiversiteit en klimaat adaptatie.

Opbrengst voor jezelf

Ons gaat het er alleen om dat we weer minstens evenveel verse zaden terug krijgen dan je geleend hebt. Het staat je vrij om met de rest van de planten te doen wat je wil. Maak er lekkere gerechten van of thee. Gebruik ze om textiel te kleuren of je huis op te fleuren. Als het gaat om eetbare zaden, bijvoorbeeld bonen, bewaar dan genoeg zaad om aan de zadenbibliotheek terug te geven.

Leer zaden oogsten

In de loop van het seizoen zullen we enkele workshops geven waar je bijvoorbeeld kan leren hoe je zaden oogst, bewaart en documenteert.

Zie onze agenda voor details over het waar en wanneer van deze open dag.