Wie kent ze niet, verhalen van planteninvasies die de wereld overnemen? Van Plantaardig Bewind van Jacques Hamelink tot Day of the Triffids van John Wyndham en The Body Snatchers van Jack Finney.
Onze Kloosterbostuin heeft ook een paar invasieve gasten. Ik stel er hier twee voor: de Japanse Duizendknoop en de Reuzen Berenklauw. We vragen je voorzichtig en met respect om te gaan met deze planten. Enerzijds om te voorkomen dat ze zich met jouw al dan niet bedoelde hulp verspreiden en anderzijds om schade aan jouw eigen gezondheid te voorkomen.
Japanse duizendknoop
Japanse duizendknoop (Fallopia japonica, synoniemen: Reynoutria japonica, Polygonum cuspidatum). Een plant oorspronkelijk uit Japan. Het is een vaste plant, die in de winter tot op de bodem afsterft, met een stelsel van wortels en wortelstokken tot 3 meter diep. De stengels zijn hol, net als die van bamboe, en zijn stijf en hard. Ze groeien makkelijk tot 3 meter hoog. Er zijn nauwelijks dieren of microben die de plant eten.
Gebruik
De stengels worden in Japan door mensen gegeten en smaken als rabarber (sterk zuur). Rabarber is een verwante plant in de zelfde botanische familie.
Bijen en andere nectar-drinkende insecten zijn dol op de bloemen.
Bestrijding
Op ons terrein wordt door de landgoedbeheerder al enkele jaren glyfosaat toegepast op bladeren en stengels. Een proces dat jaren vergt om het hele wortelstelsel te doden. Glyfosaat is een controversieel bestrijdigsmiddel ontwikkeld door Monsanto (nu: Bayer) onder de handelsnaam Roundup. Monsanto koppelde het bestrijdingsmiddel aan speciaal gepatenteerd zaaigoed met een weerstand tegen het middel (Roundup Ready). Afhankelijk van wie je vraagt is Roundup kankerverwekkend of niet. In elk geval geeft directe aanraking huidirritaties en blijkt het ook schadelijk voor bijen en andere insecten, vogels en zoogdieren. Glyfosaat wordt in de bodem afgebroken, maar de giftigheid op langere termijn is onvoldoende onderzocht.
Om politieke redenen ging een verkoopverbod in 2015 niet door. In België is glyfosate sinds 2017 een verboden middel.
Regelmatig maaien en afvoeren werkt, maar ook dat is een kwestie van lange adem. Bij maaien en afvoeren moeten de plantenresten zeer zorgvuldig ingepakt en vervoerd worden naar een verbrandigsfaciliteit. Composteren is niet aangeraden. Stukjes van stengels en wortels van de plant kunnen uitgroeien tot een nieuwe plant.
Advies
Laat de Japanse duizendknoop met rust. Kom er niet aan, tenzij op instructie en onder toezicht van een deskundige. We stellen het op prijs wanneer je melding maakt van het voorkomen van deze soort.
Reuzenberenklauw
Reuzenberenklauw (Heracleum mantegazzianum) is een schermbloemige, verwant aan bijvoorbeeld de wortel en pastinaak, maar is beslist niet eetbaar. Oorspronkelijk komt de Reuzenberenklauw uit de Kaukasus en centraal Azië.
Ze worden 3 tot 5 meter hoog met grote witte bloemschermen en hebben zeer grote diep ingesneden bladeren. De stengels zijn hard en bezet met scherpe fijne stekels of haren.
Alle delen van de plant bevatten een (fototoxische) stof die bij aanraking met de huid en onder invloed van zonlicht of UV snel leidt tot ernstige verbrandingen. Direct uitspoelen met zeepwater en beschermen tegen de zon helpt. Herstel kan dagen tot weken duren. Het laat paarse lidtekens achter die jaren zichtbaar kunnen blijven. Aantasting van de ogen kan mogelijk leiden tot blijvende oogschade.
Het dragen van beschermende kleding en oogbescherming is vereist bij het hanteren van de plant.
Gebruik
Decoratief. De plant is in Europa – en de rest van de wereld – verspreid door tuinliefhebbers vanwege het imposante uiterlijk.
Bestrijding
Regelmatig maaien. Kan gewoon op de composthoop.
Advies
Vroeg in het voorjaar maaien en voorzichtig afvoeren, waarbij aanraking met de huid en ogen wordt voorkomen. Draag bij het maaien en hanteren altijd een veiliheidsbril, dikke handschoenen, lange stevige broek en shirt met lange mouwen en gesloten schoenen of laarzen.